18 januari 2021 – De afgelopen periode heeft het Onderwijsloket op vrijwel iedere VO-school het jaarplangesprek gevoerd. In dit bericht lees je welke thema’s in veel gesprekken de revue zijn gepasseerd.

Algemeen:

  • De ondersteuningsstructuur op de scholen is veelal goed ingericht. Er wordt goed over nagedacht en planmatig uitgewerkt en geëvalueerd. Veel scholen hebben hier de afgelopen jaren een stevige ontwikkeling in doorgemaakt.
  • Het waren prettige, open gesprekken. Jammer is dat er weinig directie-/MT-leden aansluiten bij de gesprekken. Dit is zeker van meerwaarde.

Sterke basis:

Veel scholen werken aan het versterken van de basisondersteuning, door veel aandacht te hebben voor een stevig mentoraat en een meer coachende rol voor docenten. Dit is nodig om de kwaliteit van de inzet van de ondersteuningsteams toe te kunnen laten nemen, momenteel worden de ondersteuningsteams nog te vaak ingezet voor basisondersteuning.

Extra ondersteuning:

Scholen met een trajectvoorziening zijn hier zeer tevreden over. Met een trajectvoorziening kan meer maatwerk in begeleiding worden geboden en is er meer zicht op de ontwikkeling van leerlingen. Een aantal scholen noemt wel als aandachtspunt dat zij hier te lang begeleiding aan een leerling bieden. Goed dus om voldoende aandacht te besteden aan het structureel monitoren van de inzet en het effect.

Samenwerking binnen het netwerk:

Scholen weten elkaar in toenemende mate te vinden als zij worstelen met een bepaalde problematiek. Het netwerk wordt steeds beter benut: maak gebruik van elkaars mogelijkheden. Scholen die veel zij-instromers van andere scholen krijgen, worstelen veelal met niet-gemotiveerde, doublerende leerlingen. Opgemerkt wordt dat er weinig leerlingen van het VSO naar het VO overstappen.

 

Samenwerking met ketenpartners:

Hoewel een heel aantal scholen wel tevreden zijn over de samenwerking met ketenpartners, zijn er ook veel scholen nog niet tevreden. Vooral het snel beschikbaar maken van jeugdhulpverlening wordt als knelpunt genoemd. Op veel scholen heeft het ZAT plaatsgemaakt voor MDO’s op leerlingniveau, of vinden beide varianten plaats. Over de samenwerking met leerplicht (RBL) zijn veel scholen tevreden, zeker in coronatijd.

ISK-/NT2-leerlingen:

Veel scholen zijn bezig om de ondersteuning van ISK-/NT2-leerlingen goed in te richten. Taal- en cultuuraspecten maken dit geen eenvoudige doelgroep. Advies is gebruik te maken van de mogelijkheden van het ISK Expertisecentrum. Afstandsonderwijs: er zijn grote verschillen in het inzetten/organiseren van afstandsonderwijs door de scholen, van incidenteel/maatwerk voor een leerling tot structurele aanpassingen van de onderwijsorganisatie, die ook in de toekomst worden vastgehouden.

OPP’s:

Vaak wordt een OPP pas opgesteld als een verwijzing naar het VSO aan de orde is, veel te laat dus. Veel scholen gebruiken het OPP niet waar het voor is bedoeld: een helpend instrument om a) de ontwikkeling van de leerling goed te kunnen volgen en b) afspraken over de inzet van verschillende vormen van ondersteuning in vast te kunnen leggen en te monitoren. Scholen ervaren het invullen van het OPP en de gesprekkencyclus die daarbij hoort als tijdrovend en belastend. Instroom vanuit het PO: veel scholen vragen zich af of het PO wel voldoende zicht heeft op de mogelijkheden van het VO en wat een overstap naar VO voor leerlingen betekent. Daarnaast blijft de overdracht (zowel dossier als warme overdracht) inhoudelijk een punt van aandacht.

Doorstroom naar het VSO (TLV-aanvragen):

Waar worstelen de scholen mee?

  • Veel multiproblematiek bij leerlingen, scholen voelen zich handelingsverlegen bij psychische problematiek.
  • De rol van ouders: soms vinden ouders dat school te weinig inzet of te weinig meedenkt in oplossingen. Scholen ervaren geregeld dat ouders niet open staan voor hulp, of andere ideeën hebben bij wat helpend zou kunnen zijn. Zien ook veel systeemproblematiek. In het bijzonder lastig bij ouders met een niet-Westerse achtergrond.
  • Een regulier schoolgebouw leent zich vaak niet of moeilijk voor het inrichten van een prikkelarme, gestructureerde leeromgeving.
  • Intake- en aannameprocedure: beperkte overdrachtsinformatie van de vorige school (zowel po als vo); ontbreken warme overdracht zodat niet alle informatie mbt de ondersteuningsbehoefte van de leerling bij het starten op school beschikbaar was.

 

De meeste scholen hebben acties ingezet gericht op het versterken van hun begeleidingsmogelijkheden, zodat verwijzingen naar het VSO voorkomen worden of minder vaak nodig zijn. Hierbij wordt bijvoorbeeld genoemd:

  • inzet van trajectklas: maatwerk en individuele begeleiding
  • deskundigheidsbevordering van docenten
  • meer formatie voor de ondersteuningscoördinator
  • inzetten orthopedagoog
  • inzetten jongerencoach
  • ontwikkelen groepsgericht ondersteuningsaanbod, bijv. ‘leren leren’ en zelfregulatievaardigheden
  • het begeleidingsproces rondom een leerling beter vastleggen en communiceren naar docenten
  • het evalueren cq onderzoeken van verwijzingstrajecten – onderzoeken of de ondersteuningsstructuur op de juiste wijze is ingericht en of het effectiever zou kunnen.

Door Erica Jordans

Download PDF Jaarplangesprekken