Open Leermateriaal kan een belangrijk instrument vormen in de strijd voor passend en inclusief onderwijs. De overheid heeft er zelfs een speciaal programma voor in het leven geroepen. Maar wat is het? En wat zijn de voordelen? De komende weken vertellen onderwijsprofessionals uit onze regio hoe zij open en gratis te gebruiken lesmateriaal inzetten om hun lessen te verrijken. We beginnen met het gespecialiseerd onderwijs: welke kansen biedt het daar?
Elle Peters, beleidsadviseur bij De Onderwijsspecialisten
“Open leermateriaal bestaat op deze manier nog maar kort, maar veel docenten en leerkrachten maken al jaren gebruik van open leermateriaal zonder dat ze het door hebben. Als je een kleurplaat downloadt van het internet om in je klas te gebruiken, maak je al gebruik van open lesmateriaal. Het is heel breed. Open leermateriaal is eigenlijk als het leermateriaal dat publiek toegankelijk is en voor iedereen te gebruiken.”
“In het gespecialiseerd onderwijs kan open leermateriaal een grote rol spelen. Je hebt vaak te maken met leerlingen die maatwerk nodig hebben. Door op zoek te gaan naar specifieke lesprogramma’s kan je een leerling beter begeleiden. Ook in het reguliere onderwijs kan het een toegevoegde waarde hebben, want ook daar zie je dat sommige leerlingen net iets meer nodig hebben. Ikzelf gebruik open lesmateriaal vooral om het te stimuleren naar docenten toe. Ik kwam in contact met Impuls Open Leermateriaal en ben ermee aan de slag gegaan.”
Kwaliteitstoets voor open leermateriaal?
“Een voordeel van open leermateriaal is dat het deelbaar is zonder copyright-restricties. Bij gesloten leermateriaal ben je al in overtreding wanneer je werkbladen kopieert. Bij deze open versie is het vermelden van degene die het gemaakt heeft vaak al voldoende. Open leermateriaal is op dit moment nog niet heel goed georganiseerd, maar er wordt hard aan gewerkt om dat te verbeteren. Zo zijn we op dit moment bezig om een soort van kwaliteitstoets te realiseren, want lang niet al het beschikbare lesmateriaal is van goede kwaliteit. Daarnaast wordt op dit moment hard gewerkt om de vindbaarheid van open leermateriaal te verbeteren.”
Duizenden lessen te vinden
“Zo is er bijvoorbeeld Wikiwijs waar je leermateriaal kunt vinden of maken voor jouw les. De kracht van Wikiwijs is dat het door het onderwijs zelf ontwikkeld is. Kennisnet heeft met name een grote rol gespeeld. Zij hebben aan de achterkant veel gedaan om de vindbaarheid te verbeteren. LessonUp en MyProwise zijn twee andere plekken waar je duizenden lessen kunt vinden.”
Vooroordelen over open leermateriaal
“Bij sommige docenten heersen nog wat vooroordelen over open leermateriaal. Een van de dingen die je weleens hoort, is dat goed lesmateriaal zo moeilijk te vinden is. Dat speelde een tijd geleden misschien meer dan nu, want de ontwikkelingen gaan heel snel. De vindbaarheid is enorm verbeterd. Daarnaast hoor je nog weleens terug dat het zoeken van open lesmateriaal extra tijd kost die er eigenlijk niet is. De dag zit al vol.”
“Die kritiek snap ik wel, want er wordt veel gevraagd van leerkrachten. Eigenlijk is er tegenwoordig geen ontwikkeltijd meer. In principe zou het onderwijs anders georganiseerd moeten worden om dat weer mogelijk te maken. Gelukkig zijn er steeds meer scholen die daar gelukkig wel ruimte voor maken. Door het Groeifonds wordt ontwikkeltijd op dit moment gestimuleerd via subsidie, maar je moet er natuurlijk wel voor zorgen dat het duurzaam wordt. Wanneer je dat goed weet te regelen, krijgen docenten de regie weer terug.”
Dit artikel is geschreven in het kader van het project In Verbinding, waar kennisdeling binnen ons samenwerkingsverband centraal staat. Lees alle artikelen op de overzichtspagina van In Verbinding.
