Open Leermateriaal kan een belangrijk instrument vormen in de strijd voor passend en inclusief onderwijs. De overheid heeft er zelfs een speciaal programma voor in het leven geroepen. Maar wat is het? En wat zijn de voordelen? De komende weken vertellen onderwijsprofessionals uit onze regio hoe zij open en gratis te gebruiken lesmateriaal inzetten om hun lessen te verrijken.

Marcel Jansma, onderwijsinnovator Het Westeraam Elst

“Ik ben al sinds mijn studie bezig om onderwijs anders te maken dan de gangbare manier. Open leermateriaal is daarbij een dankbaar instrument. Het kan een goede basis vormen om het onderwijs binnen je lessen of school aan te passen aan je leerlingen, omgeving en actualiteit.”

Het Westeraam is een school die al jaren goede resultaten boekt, maar drie jaar geleden zijn we gaan kijken hoe we ons onderwijs kunnen verbeteren. Redenen daarvoor zijn: beter kunnen inspelen op behoeften van leerlingen, het verbeteren van de doorlopende leerlijn PO-VO-MBO en onderwijs flexibeler, actueler en toekomstgericht maken. Bovendien willen we gericht zijn op onze omgeving.”

Samenhang tussen de verschillende vakken

“We zijn daarop gaan kijken wat we hebben aan leermiddelen en wat we missen. Een van de dingen die we misten, is samenhang tussen de verschillende vakken. Veel vakken staan niet los van elkaar, maar hebben met elkaar te maken. We willen onze leerlingen die samenhang laten zien in integraal onderwijs in 8 werelden. Deze zijn geïnspireerd op de werelden van technologie. Digitaal open leermateriaal heeft een sleutelrol. Daarmee kunnen we die werelden en het onderwijs daarbinnen creëren.”                                                                                                                                           
“Binnen het onderwijs geven we ongeveer 370 euro per leerling uit aan leermiddelen, terwijl we 320 euro krijgen van de overheid. Open leermateriaal heeft als voordeel dat het veel voordeliger is. Het heeft bovendien het grote voordeel dat we het onderwijs aan kunnen passen voor onze leerlingen.”

Maatwerk aan leerlingen

“Het heeft als bijkomend voordeel dat je eenvoudig kunt differentiëren. Je kunt als school daardoor makkelijker maatwerk leveren aan leerlingen. Je gebruikt de middelen die werken. Als het niet werkt, pas je het aan.”
“We zijn nu bezig met het ontwikkelen van een methode waar we in het schooljaar 2024-2025 mee willen beginnen in de eerste twee leerjaren. Binnen de school zijn er grote verschillen als je kijkt naar welke leermiddelen er gebruikt worden. Er zijn vakken die zelfgemaakt materiaal gebruiken, open leermateriaal en vakken die nog de methodes die iedereen wel kent gebruiken. Wij willen naar een goede mix van leermiddelen die ons wereldonderwijs ondersteunt.”

Flexibiliteit om leerlingen te bedienen

“We zien de regio als klaslokaal. We onderhouden nauwe banden met de bedrijven in de omgeving. Het bedrijfsleven gaf ons mee dat ze graag zouden zien dat leerlingen leren omgaan met Office. Dat zit niet in het reguliere leermateriaal. De bedoeling is dat alle leerlingen in de onderbouw een laptop krijgen. Office gebruiken we dan als basis voor ons onderwijs en zo leren leerlingen niet alleen Nederlands of aardrijkskunde, maar ook allerlei vaardigheden.”

“Doordat we open leermateriaal willen gaan gebruiken, creëren we flexibiliteit waarbij we leerlingen zo goed mogelijk kunnen bedienen. School is meer dan kennis leren. Het is een ontmoetingsplek waar jezelf ontdekken, vaardigheden en kennis leren flexibel door elkaar heenlopen.”

Investering die zich moet uitbetalen

“Deze aanpak vergt wel wat van je als school, maar docenten krijgen uren om dit uit te werken. Nu is het een investering, maar we verwachten leerlingen zelf meer gaan doen wanneer ze meer uitgedaagd worden. Daardoor krijgen docenten ook meer lucht. Bovendien kunnen we het onderwijs geven dat we als school willen bieden.”

Dit artikel is geschreven in het kader van het project In Verbinding, waar kennisdeling binnen ons samenwerkingsverband centraal staat. Lees alle artikelen op de overzichtspagina van In Verbinding

“We zien de regio als klaslokaal”